KALP HASTALIKLARINDA RİSK FAKTÖRLERİ
Göğüs ağrısı neyin habercisi, kimler kalp hastalığı için risk grubunda?
Özel İmperial Hastanesi Kardiyoloji Uzmanı Dr. Mustafa Oğuz Varol, göğüs ağrısını, kalp kaynaklı olan ve kalp kaynaklı olamayan olmak üzere ikiye ayırıyoruz.
Özellikle bir noktada olan, parmak ucuyla gösterilebilen ağrıların kalp kaynaklı olma ihtimali çok düşük. Akşamları otururken olan, birkaç saniye süren, batıcı karakterde olan, derin nefes alınca batıyor dediğimiz, sağa sola dönünce artan ağrıların kalp kaynaklı olma ihtimal düşük ancak yine de incelemek gerek.
Özellikle göğsün üstünde en az birkaç dakika süren, eforla artan, hastaların 'üstüme ağırlık oturdu' dediği, yanma, iki kolda güçsüzlük, soğuk terlemenin de olduğu göğüs ağrıları 5-10 dakika sürdüyse dikkatli olmak gerek. 15-20 dakikadan uzun sürer ağrılarda mutlaka hastaneye gidip kontrol olmak gerek. Çoğunlukla kaybettiğimiz hastalar, ben bir uyuyayım de geçer diyen hastalardır. Mutlaka bir muayene olup, EKG çektirmek, gerekiyorsa da ilgili kalp krizi kan tetkikini yaptırmak lazım.
"Tansiyon ortalama 135-85'in üstündeyse, bir doktora muayene olmakta fayda var"
Kalp kaynaklı göğüs ağrısı genelde kalp damar tıkanıklıklarında olur. Bunda temel risk faktörlerinden biri yüksek tansiyon. Toplumumuzun 3'te 1'i yüksek tansiyon hastası. Bunun da ancak 3'te 1 hastalığının farkında. Evde ölçülen tansiyon ortalama 135-85'in üstündeyse, bir doktora muayene olmakta fayda var. Ancak bir heyecan ya da stres sonrası tansiyon çıktıysa ve genelde 12-13 civarında seyrediyorsa, kısa süre etkili ilaçları tercih ediyoruz.
Tansiyonum var ama ben hissetmiyorum sözü doğru bir kelime değil. Siz hissetmeseniz de tansiyonunuz zarar verebiliyor. Tansiyon hastalarında amacımız büyük tansiyonu 12-13, küçük tansiyonu da 7-8 arasında tutmaktır.
"Şeker hastalığına bağlı risk azaldığında, kalp hastalığına dair risk de azalıyor"
Şeker hastalığı da kalp hastalığı için yüksek risk grubunda. Eğer açlık şekeriniz 126'nın üzerindeyse, herhangi bir zamanda ölçtürdüğünüz kan şekeriniz 200 mg üzerindeyse veya 3 aylık şeker tetkikiniz 6.5'un üstündeyse şeker hastasısınız. Mutlaka dahiliye ya da endokrin uzmanına görünüp muayene olun. Şeker hastalığına bağlı risk azaldığında, kalp hastalığına dair risk de azalıyor.
Bir diğer risk grubu da sigara içenler. İçilen sigara miktarı arttıkça kalp krizi riski artıyor.
Kolesterol de kalp sağlığını olumsuz etkileyebiliyor
Kolesterol yüksekliği oldukça önemli. Kolesterol ilaçlarını bırakan çok hasta oluyor. Her insanda kolesterol hedefi aynı değil. Kötü kolesterol hiçbir risk profili olmayan hastada, ilaç kullanma sınırı 190 mg desilitreyken, kalp ve şeker hastalarında 55 mg desilitre altına indirmek istiyoruz. Hastanın riski arttıkça, hedeflediğimiz kolesterol miktarı düşüyor. O yüzden buna kendiniz karar vermek yerine, güvendiğiniz bir doktora muayene olun.
Ailede genetik kalp hastalığı varsa...
Bir de değiştiremeyeceğimiz genetik sebepler var. Bir insanın ailesinde 50 yaş öncesi kalp hastalığı varsa ve yaygınsa, bu insan yüksek risk grubuna giriyor. 30-40 yaş sonrası en azından yılda bir kontrolden geçmeleri gerekir. Özellikle ağır spor yapılacak olanların, yapmadan önce bir kardiyoloji uzmanına muayene olmasını tavsiye ediyorum.