Hematoloji Nedir?

Hematoloji, kandaki hastalıkların yanı sıra; dalak, kemik iliği ve lenf bezi hastalıklarının da teşhis ve tedavisi ile ilgilenen bilim dalıdır. Kan hastalıkları temel olarak iyi huylu (benign=kanser olmayan) ve kötü huylu (malign=kanser) hastalıklar olarak ikiye ayrılır. Tüm anemiler, kansere bağlı olmayan kanama bozuklukları, damar tıkanıklıklarına neden olan pıhtılaşma bozuklukları, trombositopeniler, Trombotik trombositopenik purpura (TTP), immün trombositopenik purpura (ITP) ve Akdeniz anemileri (talasemiler) gibi hastalıklar, iyi huylu hastalıklar arasında yer alırken akut ve kronik lösemiler, lenfomalar, kronik myeloproliferatif hastalıklar, multiple myeloma malign hastalıklar çerçevesinde değerlendirilir. Dahiliye bölümünün yan dalı olan hematoloji, aynı zamanda kan oluşumunda rol oynayan organların hastalıklarıyla da ilgilenir. Dolayısıyla lenfatik organlar ve kemik iliği hastalıkları da hematologların uzmanlık alanında yer alır.

Hematolojinin Tedavi Alanına Giren Hastalıklar:
- Multipl Miyeloma, Hodgkin ve Non-Hodgkin lenfomalar, akut ve kronik lösemiler (AML, ALL, KML, KLL), miyelodisplastik sendromlar, miyeloproliferatif hastalıklar (polistemia vera, esansiyel trombositemi, primer myelofibrozis) gibi kemik iliği, kan ve lenf bezi hastalıkları.
- Kansızlıklar, kemik iliği yetersizlikleri ve kan hücrelerinin yaşam süresinin kısaldığı durumlar: Kandaki oksijen taşıyan madde olan hemoglobinin azlığı anemi (kansızlık), beyaz kan hücrelerinin azlığı lökopeni, pıhtılaşmayı sağlayan trombositlerin azlığı ise trombositopeni olarak adlandırılır. Kansızlığın ve kırmızı kan hücrelerinin bozukluklarının çeşitli sebepleri olabilir. Bunlar daha sıklıkla vitamin eksikliklerine bağlı kansızlıklar (demir, b12 vitamini, folik asit eksikliği) orak hücreli anemiler, akdeniz anemisi (talasemi), hemolitik anemiler gibi hastalıkları da içerir.
- Kanama ve pıhtılaşma bozuklukları: Kanın pıhtılaşmasına yardımcı olan hücrelerin sayı veya fonksiyon bozuklukları veya pıhtılaşmaya aracılık eden faktör düzeylerindeki düşüklükler hastalarda anormal kanama şikayetlerinin oluşmasına neden olur. Kanın kan damarlarında pıhtılaşmasını önleyen mekanizmalarda görevli olan proteinlerin düzeylerindeki düşüklükler veya fonksiyonlarındaki bozukluklar durumunda hastalarda anormal pıhtı oluşumu ve damar tıkanıklıklarına neden olabilir. Ayrıca kandaki kan pulcukları adı da verilen trombositlerin çeşitli nedenler ile artmasına bağlı olarak ta damar tıkanıklıklarına neden olabilir.
- Bağışıklığı ilgilendiren hastalıklar.

Hematolojik Hastalıkların Belirtileri Nelerdir?
Her bir hastalık kendine özgü semptomlar ile karakterize olsa da genel olarak kan hastalıklarının belirtileri şu şekilde sıralanabilir:
Fiziksel aktivite sırasında çabuk yorulma, çarpıntı, baş ağrısı, unutkanlık, konsantrasyon bozukluğu
Genel hâlsizlik, yorgunluk ve dengesizlik, bazen derin kansızlıklarda bayılmalar
Sık enfeksiyon geçirme ve enfeksiyonların ağır seyretmesi
Hafif travma veya bazen de travma olmaksızın kendiliğinden kanamalar olması
Kanamanın uzun süre durmaması, pıhtılaşma güçlüğü

Vücudun çeşitli bölgelerinde morluklar gelişmesi
Tekrarlayan veya düşmeyen ateş
Boyun, koltuk altı veya kasıklarda lenf bezlerinde şişlikler gelişmesi ve sebat etmesi
Bacağın tamamında ya da diz altında aniden gelişen ağrılı ve şişlik

Kemik ağrıları olması, bazen küçük travma ile veya travmasız kemik kırıkları gelişmesi

Kilo kaybı olması

Gece terlemesi

Kaşıntı

Huzursuz bacak